Stowarzyszenie AMAZONKI : Warszawa 02-781, ul. Roentgena 5
Nr. Konta: PKO BP V/O. W -wa 83102010550000940200166280
Mam go! Rak piersi; strefa prywatna, strefa publiczna, Wydawnictwo Amazonki Warszawa-Centrum, 2012
Anna Mazurkiewicz
Anna Mazurkiewicz, Mam go! Rak piersi; strefa prywatna, strefa publiczna, Wydawnictwo Amazonki Warszawa-Centrum, 2012
Książka jest skróconą wersją obronionej przez autorkę pracy doktorskiej „Kobiety po mastektomii w Polsce. Sfera prywatna, sfera publiczna”, który była próbą implementowania raka piersi w zakres problematyki związanej z socjologią choroby, czy też „socjologii doświadczenia choroby”. Oprócz analizy doświadczenia choroby w sferze prywatnej równie interesujący, a może nawet bardziej, wydaje się proces przechodzenia od „opowieści zranionego narratora”, w kierunku upublicznienia swojej choroby, swoistego „coming out’u”, jakiego dokonały kobiety po mastektomii, z także kobiety z rakiem piersi w szerszym rozumieniu, nie tylko w Polsce.
W sferze prywatnej rak to subiektywne, indywidualne przeżycie sytuacji granicznej, tego „zakłócenia biograficznego”: zmienia się jakość życia człowieka z diagnozą nowotworową, zmianie ulegają jego role społeczne i tożsamość. Rak piersi jest tym bardziej szczególny, że dotyka intymnej sfery kobiecości, wręcz jego symbolu. Ale rak piersi to jedyny nowotwór złośliwy, któremu przez doświadczających go aktorów (należałoby powiedzieć; aktorki) społecznych zostały nadane zupełnie nowe znaczenia choroby. Tym miejscem, gdzie nastąpiło przejście ze sfery prywatnej do publicznej jest właśnie stowarzyszenie Amazonek, które powstało w 1987 roku w Warszawie. Kobiety z rakiem piersi pokazały nie tylko twarze, ale i blizny, a zainteresowanie zjawiskiem raka piersi przez media spowodowało w znacznej mierze detabuizację raka piersi w przestrzeni publicznej. Kobiety z rakiem piersi nazywane są w Polsce Amazonkami dzięki temu, że taką nazwę przyjął pierwszy klub kobiet po mastektomii. Autodeklaracja – jestem amazonką – oznacza: jestem kobietą po mastektomii ale także: jestem kobietą z rakiem piersi.
Autorka postawiła sobie następujące cele: Pierwszym było przedstawienie doświadczenia raka w przestrzeni prywatnej. Nowoczesne terapie ratują życie, ale jednocześnie powodują ogromne spustoszenie w leczonym organizmie: ceną za ratunek są ich skutki uboczne. Akceptacja często drastycznych metod leczenia wiąże się z akceptacją okaleczenia. W wymiarze psychologicznym kobieta doświadczająca raka piersi musi skonfrontować się ze stresem wynikającym z samego faktu zachorowania na raka i leczenia, z zaakceptowaniem lub niezaakceptowaniem choroby, z własnym lękiem i bezradnością, z nagle zaktualizowanym lękiem przed śmiercią. W wymiarze społecznym to konieczność odnalezienia się w nowej roli – chorej na raka, podjęciu decyzji o ujawnieniu lub ukryciu piętnowanej choroby, co wiąże się z przerwaniem lub kontynuowaniem relacji z otoczeniem.
Drugi cel to analiza przejścia „raka piersi” z przestrzeni prywatnej do publicznej zarówno w wymiarze osobistym (podjęcie takiej decyzji w karierze nowotworowej), czyli upublicznienie piętna, a także w wymiarze zinstytucjonalizowanym – powstanie pierwszego w Polsce stowarzyszenia pacjentek.
Cel trzeci to zilustrowanie zjawiska polegającego na zbudowaniu nowej tożsamości osobistej i grupowej „chorych na raka piersi”, pokazanie, w jaki sposób Amazonki dokonały zmiany społecznej, polegającej na zredefiniowaniu raka piersi w przestrzeni medialnej, zdemitologizowaniu mitów i stereotypów związanych z rakiem, nadaniu chorobie innych znaczeń.
Z recenzji:
Praca p. mgr Anny Mazurkiewicz jest dziełem pod wieloma względami wyjątkowym zarówno ze względu na jej przedmiot, jak i sposób ujęcia tematu. Autorka zmierzyła się z trudnym i wymagającym wielodyscyplinarnej wiedzy zagadnieniem psychologicznych i społecznych aspektów leczenia, rehabilitacji i reintegracji społecznej kobiet, które zachorowały na raka piersi i przeszły zabieg chirurgiczny mastektomii.
Dr hab. Barbara Gąciarz prof. nadzw. Instytut Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie
Katedra Socjologii Gospodarki i Komunikacji Społecznej, Wydział Humanistyczny AGH w Krakowie
Praca stanowi przykład obszernego, interesującego i kompetentnego studium psychologiczno- medyczno-socjologicznego na temat ważnego zjawiska, jakim jest nowy ruch społeczny mający na celu przezwyciężenie lub ograniczenie negatywnych skutków wywoływanych przez zabieg mastektomii w sferze prywatnej i publicznej. Wydaje się, że dla pełnego zrozumienia istoty i przesłania jakie niesie recenzowana rozprawa ważne są informacje dotyczące jej autorki, która doświadczyła osobiście /jak wiele tysięcy kobiet w Polsce/ traumy będącej skutkiem raka piersi. Anna Mazurkiewicz zdecydowała się opisać swoje przeżycia tak osobiste jak i dotyczące życia społecznego oraz nadała im formę socjologicznej analizy.
Dr hab. Włodzimierz Piątkowski, Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny
Instytutu Socjologii Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie